Zaczepki literackie #9 Andrzej Marek Grabowski

Zaczepka literacka jest jak szybka piłka na boisku – to 3 krótkie pytania i 3 krótkie odpowiedzi w rewanżu. W naszym zczepkowym cyklu gościmy dzisiaj Andrzeja Marka Grabowskiego, czyli znanego nam wszystkim profesora Ciekawskiego. Naszą podróż z Autorem rozpoczęliśmy w roku 2023, od nominacji do Nagrody Literacka Podróż Hestii za zbiór opowiadań pt. „Biuro dzieci znalezionych” (wydawnictwo Literatura).

Fot. z archiwum Autora – dzięki uprzejmości A. M. Grabowskiego.

Zaczepka 1: Miejsce, w jakim tworzy mi się najlepiej, to…

Jak wiadomo pisanie książek polega przede wszystkim na pracy wyobraźni, na myśleniu, wewnętrznej dyskusji. Ten etap pracy może przebiegać właściwie wszędzie, dlatego zdarza mi się „pisać” książki w bardzo dziwnych miejscach: na rowerze, na spacerze, w kolejce na poczcie, w łóżku, kiedy się obudzę i próbuję ponownie zasnąć. I to właśnie jest w pisaniu fantastyczne – niezależnie od miejsca i sytuacji, autor może podróżować w świecie wyobraźni.  Przychodzi jednak moment, w którym myśli trzeba przelać na mniej ulotny nośnik niż pamięć, czyli je zapisać. Do pisania używam laptopa, chociaż często robię także notatki ołówkiem w notesie. Dlaczego ołówkiem? To genialny wynalazek, który ma opcję „kasuj”, czyli gumkę!  Etap zapisywania tego, co się wymyśliło jest bardzo trudny, bo autor musi mieć mnóstwo cierpliwości, żeby wysiedzieć setki godzin przed komputerem. Do pisania potrzebuję cichego, wygodnego miejsca, w którym znowu mogę wsiąść na latawiec, a kiedy uniesie się wysoko, obserwować jak się rozwijają, a czasami nawet jak eksplodują, pomysły, które wcześniej zasiałem.

Fot. z archiwum Autora – dzięki uprzejmości A. M. Grabowskiego.

Zaczepka 2: Dlaczego zdarza mi się pisać książki dla młodych?

„Zdarza się” nie jest dobrym określeniem. Piszę książki przede wszystkim dla młodych czytelników. Robię to dlatego, że lubię literaturę dziecięcą. Lubiłem czytać książki dla dzieci, kiedy miałem 8, 10, 15 lat i lubię to robić nadal. Myślę, że dobra książka dla dziecka jest czymś niezwykłym. Powinna opisywać świat w sposób dość delikatny, a jednocześnie musi opowiadać prawdę. To bardzo trudne, czasami wręcz karkołomne zadanie pisarskie. Z wykształcenia jestem pedagogiem i gdzieś głęboko we mnie istnieje przeświadczenie, że autor książek dla dzieci powinien przekazać młodemu czytelnikowi pewne wartości, to, co sam uważa za interesujące, ważne, cenne. Staram się to robić i to jest dla mnie w moim pisaniu najistotniejsze. Choć oczywiście liczy się także forma. Fascynujące zdarzenia, których zrozumienie powoduje, że Czytelnik staje się lepszym człowiekiem, opisane w piękny sposób – to ideał, do którego, moim zdaniem powinien dążyć każdy pisarz.

Fot. z archiwum Autora – dzięki uprzejmości A. M. Grabowskiego.

Zaczepka 3: Jakieś porady dla młodych czytelników i czytelniczek w tych zabieganych czasach?

Przede wszystkim, kiedy siadacie albo kładziecie się, żeby poczytać książkę, nie możecie się spieszyć, myśleć o innych sprawach. Czytanie wymaga spokoju i koncentracji. To trudne, ale kiedy uda się Wam na tego rumaka wskoczyć, on zawiezie Was do niezwykłego świata. To świat emocji, wzruszeń, radości, śmiechu, refleksji, a także wiedzy i prawdy. Kolejna ważna sprawa – musicie znaleźć takie książki, które będą Was naprawdę interesowały. Jeśli jakaś książka podoba się Waszej Mamie albo pani w szkole, to wcale nie znaczy, że będzie się podobała także Wam. Najlepiej pójść do biblioteki i zacząć oglądać książki, znajdujące się w nich ilustracje, przeczytać początek, kilka zdań ze środka. Może oglądana książka trafi w Waszą czułą strunę i Was zaciekawi. A kiedy już przeczytacie książkę, która się Wam podobała, szukajcie innych książek tej samej autorki lub autora. Jest szansa, że pozostałe ich książki także Was zaciekawią. A jak w ogóle zacząć literacką podróż? Chyba trzeba uwierzyć! Uwierzyć w to, co o czytaniu książek mówią osoby, które bez czytania książek nie wyobrażają sobie życia. To zazwyczaj mądrzy ludzie. A komu wierzyć, jeśli nie mądrym? Chyba nie głupim! Wszystkim Czytelnikom życzę wielu fantastycznych czytelniczych przygód.

Fot. z archiwum Autora – dzięki uprzejmości A. M. Grabowskiego.

Andrzej Marek Grabowski

Ukończył pedagogikę na Uniwersytecie Warszawskim. Przez 30 lat współpracował z Telewizją Polską, dla której stworzył ponad tysiąc programów dla dzieci, między innymi: Tik-Tak, Wyprawy profesora Ciekawskiego, Ciuchcia i Budzik. Autor kilkudziesięciu scenariuszy filmów animowanych, kilkuset piosenek (Witaminki, Kulfon, co z ciebie wyrośnie?, Bursztynek) oraz kilkunastu książek, z których powieści Zenek i mrówki oraz Wojna na Pięknym Brzegu zostały wpisane na Złotą Listę książek Fundacji ABC XXI Cała Polska czyta dzieciom. Za zbiór opowiadań Biuro dzieci znalezionych otrzymał nominację do Nagrody Literacka Podróż Hestii 2023. Autor kryminału dla dorosłych Dlaczego mnie zabiłaś?. Współzałożyciel zespołu Fasolki, który śpiewa wiele jego piosenek.

Fot. z archiwum Autora – dzięki uprzejmości A. M. Grabowskiego.