Katarzyna Ryrych laureatką Nagrody Literacka Podróż Hestii

Poznaliśmy tytuł najlepszej książki dla młodych czytelników i czytelniczek. Nagrodę Literacka Podróż Hestii oraz 50 tysięcy złotych otrzymuje Katarzyna Ryrych za inspirującą opowieść pt. „Lato na Rodos”. Książka ukazała się w roku 2020 nakładem wydawnictwa Nasza Księgarnia.

Laudacja dla laureatki Nagrody Literacka Podróż Hestii 2021, Katarzyny Ryrych:

Na zadane dzieciom pytanie jakie książki lubicie najbardziej, ankietowani mali czytelnicy odpowiadają mniej więcej tak: Musi być przygoda… I tajemnica. Książka musi być śmieszna. Ale trochę straszna. I żeby się nie chciało odłożyć jej w połowie…

Nasz X najwyraźniej zna tę recepturę, bo w idealnych proporcjach zmieszał wymienione wyżej ingrediencje. Powstała mistrzowska zupa literacka o oryginalnym smaku.

W kuchni pisarskiej jakość składników ma znaczenie kluczowe, ale niemniej ważne jest jakich NIE UŻYTO. X wystrzega się tonów belferskich, moralizowania i przestróg. Nie dopowiada puent. Pozwala swoim bohaterom mówić własnym głosem. Będąc wszystkowiedzącym „mistrzem gry” nie daje nam odczuć, że wie lepiej. Nie przynudza, nie ględzi i nie ćwierka. Opisy przyrody aplikuje w umiarkowanej dawce, a powieściowych rodziców traktuje surowo, ale nie gorzej niż na to zasługują. Swoimi bohaterami operuje bezdotykowo. Wydaje się, że nic nie krępuje ich wolności. X lubi ich. Nawet wtedy, kiedy lubić trudno.

X jest ekscentryczny i chwali to sobie. Ma talent do jazdy off-road, po biografiach wyboistych i  literackich wertepach. Ucho ma nastrojone na dźwięki niesłyszalne dla nieuważnych i nieczułych.

X nie obiecuje cudów. Happy end nie zawsze gwarantowany. A jeżeli się zdarzy, to nie na hollywoodzką modłę. Nasz X nie odwołuje się do magii, żeby odmienić los swoich bohaterów na lepsze. Kopciuszkowi szepcze do ucha – Na cholerę ci ten książę? Wszystko, co ważne, masz w sobie. Dasz radę!

A zatem… W nagrodzonej książce jest PRZYGODA. Jest ryzyko i emocje. Skromny akt dziecięcej niesubordynacji staje się zaczynem autonomii bohatera. Nastoletni więzień własnych natręctw wyściubia nos poza bezpieczne nawyki i… wygrywa.

Mamy też TAJEMNICĘ, sekret znany nielicznym szczęściarzom. Bohaterowie stanowią klub „cudotwórców”, którzy posiedli wiedzę o niezawodnej przyjaźni. Ich niepisane credo brzmi:

Nie pytaj.
Nie oceniaj.
Respektuj prywatność.
Zaufaj.
Uszanuj cudze granice i ograniczenia.

Nasz X oświetla swoich bohaterów punktowym światłem i czyni ich przez chwilę najważniejszymi na świecie. Jest wyrozumiały dla ich słabości, obyczajów i nałogów. Więcej – to, co ich wyróżnia, co czyni osobnymi, X postrzega jako DAR, a nie stygmat.

Kiedy odkładam książkę, uchodzi mi powietrze z ego. Czuję, że jestem ok. W równowadze. Podobnie jak bohaterowie wykreowani przez X-a. Razem z naszymi kompleksami, mitami, wadami, fanfaronadą i lękiem… Jesteśmy różni. Ułomni, niedoskonali, próżni, bojaźliwi…

Jesteśmy SPOKO!

Nagrodziliśmy tę książkę, bo dodaje otuchy bez protekcjonalnego klepania po plecach. Bo jest lekka, chwilami zabawna, chociaż dotyka problemów wielkich jak góra. Bo uruchamia w czytelniku empatię, nie przygniatając go w zamian paraliżującym poczuciem winy i wstydu.

Dobro jest proste w obsłudze – zdaje się mówić Katarzyna Ryrych. Dobro jest blisko. Czasem wystarczy zamknąć dziób i przestać gdakać ze swojej wysokiej grzędy o wyobrażonej „normie”.

Wystarczy nie poniżać „innych”.
„Inni” to my.

Panie i Panowie, mamy zaszczyt przedstawić laureatkę 1. edycji konkursu Literacka Podróż Hestii. Nasz X to Katarzyna Ryrych!

***

Katarzyna Ryrych to jedna z najczęściej nagradzanych i najbardziej cenionych polskich autorek piszących dla dzieci i młodzieży. Zdobyła m.in. pierwszą nagrodę w 2., 3. i 5. edycji (w tej ostatniej także Grand Prix) Konkursu Literackiego im. Astrid Lindgren (za „Wyspę mojej siostry”, „O Stephenie Hawkingu, czarnej dziurze i myszach podpodłogowych” oraz „Lato na Rodos”), a także nagrodę główną w konkursie Książka Roku Polskiej Sekcji IBBY 2017 za „Łopianowe pole”. Kocha zwierzęta, maluje, gra na wiolonczeli i fortepianie.

Wyboru dokonała Kapituła w składzie:
Piotr Maria Śliwicki – prezes Grupy ERGO Hestia, przewodniczący Kapituły
Michał Rusinek – pisarz, tłumacz, wykładowca na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz prezes Fundacji Wisławy Szymborskiej
Katarzyna Kasia – doktor filozofii, prodziekan Wydziału Zarządzania Kulturą Wizualną Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie
Joanna Olech – autorka książek dla dzieci i młodzieży oraz ilustratorka
Maciej Wojtyszko – reżyser filmowy, teatralny i telewizyjny, pisarz, autor książek dla dzieci, dramaturg, profesor Akademii Teatralnej w Warszawie
Magdalena Kąkolewska – prezeska Fundacji Artystyczna Podróż Hestii.

Fundatorem Nagrody w konkursie jest Grupa ERGO Hestia. Konkurs organizuje Fundacja Artystyczna Podróż Hestii, a jego partnerem jest Fundacja Wisławy Szymborskiej. Sekretarzem Nagrody Literacka Podróż Hestii jest Paulina Bandura.